In de Netflix-serie The Queens Gambit leren we Beth kennen, een meisje dat op negenjarige leeftijd in een weeshuis terecht komt. (Spoiler alert: Als je deze serie nog wil gaan zien, lees dan niet verder!)
De regels in het weeshuis zijn strikt en de kinderen worden met kalmeringstabletten in bedwang gehouden. Beth raakt bevriend met de conciërge, die haar leert schaken. Ze merkt dat ze na het innemen van haar pillen, in staat is om een schaakbord tegen het plafond van de slaapzaal te visualiseren.
In haar eenzame avonduren speelt ze eindeloos denkbeeldige schaakpartijen op het plafond. Haar spel wordt snel beter en ze groeit uit tot een topschaker. Op cruciale momenten tijdens een partij, kijkt ze omhoog om razendsnel alle mogelijk zetten en tegenzetten te visualiseren.
Probleem is dat dit alleen lukt als ze haar pillen, waar ze al jaren aan verslaafd is, heeft ingenomen.
Als ze het moet opnemen tegen een Russische grootmeester, wordt ze erg onzeker. Ze is inmiddels gestopt met de tabletten en is bang dat ze zonder deze niet van hem kan winnen. Als ze op het punt staat te verliezen raakt ze in een soort trance. Ze hervindt haar visualisatievermogen, wint de partij en daarmee het toernooi.
Dit is een gedramatiseerd voorbeeld van iets wat in het dagelijks leven veel voorkomt. Sommige van mijn cliënten zijn verslaafd geraakt aan bepaalde middelen en zijn bang dat ze niet meer zonder kunnen. Ze willen stoppen, maar zien op tegen de afkickverschijnselen.
Succesvolle mensen zijn bang dat ze niet meer goed kunnen functioneren zonder het stimulerende middel. Hun voorspelling is: als ik stop met gebruiken, kan ik geen topprestatie meer leveren en stort alles in.
De werkelijkheid is juist omgekeerd. Hoewel je tijdelijk kunt terugvallen, functioneer je uiteindelijk beter zonder verslavende middelen. Je voelt je vrijer, rustiger en onafhankelijker en wordt weer één met jezelf. Hierdoor ga je uiteindelijk veel beter functioneren. Beter dan dat je ooit met ‘het middel’ gedaan hebt.
Beth boekt in haar partij tegen de Russische grootmeester een dubbele overwinning: op haar tegenstander en op zichzelf. Dit geldt voor iedereen die een verslaving weet te stoppen: je overwint jezelf en wordt een winnaar in het leven.
