Een grappige en dramatische scene uit de Amerikaanse comedyserie Friends, is die waarin hoofdrolspeler Ross tijdens de inzegening van zijn huwelijk met Emily per ongeluk de verkeerde naam zegt (die van zijn grote liefde Rachel). Emily is in shock, het huwelijk wordt afgelast.
Wat gebeurt hier? Iedereen, inclusief Ross, ziet het als een pijnlijke vergissing. Je kunt het ook anders zien: als een onbewuste, maar opzettelijke verspreking. Ross wordt later in de serie immers gelukkig met Rachel.
In het dagelijks leven is het woord bewust vaak synoniem met opzettelijk. Bijvoorbeeld in zinnetjes als:
- Deed je dat bewust?
- Ik heb bewust gekozen voor een andere oplossing.
- Sorry, dat deed ik echt niet bewust hoor!
- Hier is sprake van bewuste misleiding.
In al deze uitspraken betekent het woord bewust opzettelijk of intentioneel. Hierdoor ontstaat de indruk dat – als je iets onbewust doet- je het dan niet opzettelijk doet, oftewel per ongeluk. Dit is echter een misvatting: Onbewust is niet per ongeluk.
Mensen doen en zeggen heel vaak dingen onbewust én opzettelijk. Een bekend voorbeeld hiervan is de Freudiaanse verspreking, waarbij iemand schijnbaar per ongeluk iets verkeerds of ongepasts zegt. Net als Ross dat doet in Friends. Je onbewuste geest laat je iets zeggen of doen om je ware mening of behoefte te uiten of om je eigenheid te behouden. Dit mechanisme fungeert dan als een soort veiligheidsklep.
Helaas wordt dit veiligheidsmechanisme in de loop van iemands leven vaak platgelegd. Om aan sociale of maatschappelijk normen te voldoen onderdrukken mensen hun onbewuste impulsen, verlangens en dromen. Als je dat langdurig doet, grijpt je onbewuste ook in, maar dan in de vorm van symptomen, klachten of ziekten. Beter is natuurlijk om het zover niet te laten komen en open te staan voor onbewuste boodschappen.
De Ericksoniaanse hypnotherapie is bij uitstek het vakgebied om deze natuurlijke functie van het onbewuste te herstellen. Bewuste en onbewuste kunnen hierdoor weer samenwerken, de balans tussen lichaam en geest wordt hersteld en intuïtie en ratio komen op één lijn.
